Ocitani Ocitania, 1549

Paolo Coimi, mai conegut jol nom de Paulo Emili, es un istorian padan de la renaissença umanista. Son istòria de França pareis en latin, puèi en traduccion italiana, alemanda e francesa al sègle XVI. Las traduccions caupon, a çò que sabèm al jorn de uèi, las primièras atestacions estampadas dels mots occitans (lo pòble) e Occitània (la tèrra) dins aquelas tres lengas "vulgaras".

La reproduccion de la traduccion italiana ven de l'Internet archive. Es precedida per una reproduccion de la notícia sus Paulo Emili pareguda en 1818 dins lo libre de Luigi Federici, Elogi istorici de piu illustri ecclesiastici Veronesi e tanben per lo tèxte complet d'aquelas atestacions.
 

“Percio che eſſendo per la morte di Eudone, uenuto quel Ducato in potere del Re di Frãcia, Hunnuldo, e Vaifaro figliuoli di Eudone cominciarono primieramẽte nella prounicia di Narbona à ſollecitare que’ popoli de Viſigotti ch’erano gia ſtati prima chiamati Gotticani, & hora Ocitani ſi chiamano, e piu uolte erano ſtati da Franceſi uniti, ma non anchor domi.”

(f°39, p. 134)

“Egli tutto pien d’ira Carlo attaccò il fuoco, e ſpianò Narbona, Agate, Nemauſo, e Bitterra nobile Colonià de’ Settumani, onde pare, che aueſſe tutta quella contrada il nome, che alhora ſi chiamaua Settimania & hora (come s’è gia detto) in uece di Gotticana, è chiamata Ocitania.”

(f°42, p. 142)

“Gli Ocitani mosſi de la auttorità del Conte di Armignacca, ſenza aspettare di eſſere dal Delfino pregati, disfecero in ſeruigio del Re, tutto l’oro, e gli altri ornamenti de loro donne, e ritor” (f°277, p. 607)

“Gli Ocitani hauendo in Conte di Flußate per gouernatore, ſi trouauano molto di queſto moderatisſimo lieti.” e, mai bas:

“Poſto poi da parte queſto ſdegno de le arme, diede anco ad intendere à gli Ocitani che togließero uolentieri per gouernatore questo zio del Re, e gli deßero obendientia, percho lo ſi hauerebbono fatto beniuolo, e manſueto piu toſto co’l compiacergli, & à fatti d’arme ordinarii uincere” e, finalament:

“Dicono, che queſto Duca fuſſe grande amatore de uirtu, e fautore de gli ingegni, e che ſcancellaſſe, ò copriſſe con le ſue gran corteſie la taccia di auaro, che li ſi daua, e di eſſere inſatiabile ne l’hauere, e che perche no fuſſe, come indegno, e diſutile, mostro à deto, li fuſſe dato il gouerno degli Ocitani, e di quella parte de la Aquitania, che obediua à Francesi:”

(f°292, p. 637)

Lo libre de Paolo COIMI. Historia delle cose di Francia raccolte fedelmente da Paolo Emilio, da Verona, e recata hora a punto dalla latina in questa nostra lingua volgare, es paregut dins la colleccion Primadiers, dedicada als tèxtes ancians sus occitan e Occitània. Coma totas las publicacions de las Edicions Talvera, es disponible a res-non-còst.

La colleccion Mistralenc a desenant un numèro ISSN

Avèm recebut de la Bibliotèca Nacionala de França, que baileja l'atribucion dels numèros de  
periodics ISSN (segond na nòrma ISO 3297) lo numèro atribuït a nòstra colleccion Mistralenc:
ISSN  2493-1926. 

Las edicions per venir auràn doncas aqueste còde, qu'es ja vesedor sus la pagina vèb de la colleccion.

Un tresen volum es en preparacion (un estudi literari sus Nerta ja publicat en 1922, en alemand, per un universitari ucraïnés. 

Lo volapük, qu’es aquò?

Lo volapꞟk nais en 1879 dins la tufa d’un capelan alemand, Johann Martin Schleyer. Coneis un espandiment fòrt pendent una desena d’annadas, puèi morís censat que Schleyer refusa de lo reformar e que l’esperanto qu’arriba es plan mai aisit. Pasmens, qualques irreductibles l’an servat. En 1931, una refòrma radicala a l’aflat d’Arie de Jong a creat un volapük novèl que s’emplega encara uòi dins un cèucle pichon d’afogats.

Aquelas quatre paginas semblan presentar una pichona introduccion del volapꞟk pel parlafrancés. Pasmens, i a un fum de decas e tanben la pronóncia del francés es donada en ‘fonetica volapꞟkiana’. Avèm facha la transcripcion de las paginas amb sonque qualques correccions evidentas sul francés (fleure > fleur ; indicativ > indicatif). Per referéncia, donam tanben un imatge de las paginas d’origina, que venon del sit dels archius nacionals d’Àustria:

http://archiv.onb.ac.at:1801/view/action/nmets.do?DOCCHOICE=2885846.xml&dvs=1459728383653~816&locale=oc&search_terms=&adjacency=&VIEWER_URL=/view/action/nmets.do?&DELIVERY_RULE_ID=1&divType=&usePid1=true&usePid2=true

Aquela brocadura utiliza l’alfabet latin modificat de Schleyer. I a doas polissas qu’afichan las tres letras especialas ꞛ, ꞝ e ꞟ: Everson Mono (editada per Evertype) e Unifont. Dins lo tèxte, aquelas letras son utilizadas a barreja amb sa version mai correnta (ä, ö e ü).

L'alfabet fonetic del volapük utiliza tanben d'autras letras. Las letras m̑ e n̂ son de compausats d’un signe diacritic e de la letra sola. Per l’m, avèm pas pogut utilizar lo circonflèxe, que se centra pas, l’avèm remplaçat per una lunula al revèrs.

Lista de las letras especialas e foneticas:

Ꞛ, ꞛ	val Ä, ä	ʃ	autra notacion de l’s
Ꞝ, ꞝ	val Ö, ö	Ƈ, ƈ	c prononciada [tʃ] e non [dʒ]
Ꞟ, ꞟ	val Ü, ü	m̑, n̂	m / n nasala

Lo libre de Johann Martin Schleyer. Exposé des principes de la langue universelle ou volapük, es paregut dins la colleccion Lengas bastidas, dedicada a las lengas construchas. Coma totas las publicacions de las Edicions Talvera, es disponible a res-non-còst.

Las lengas de Libor Sztemon

L'òbra de Libor Sztemon es encara vesedoira sus la rantèla, mas de paginas s'avalisson a cha pauc. Nòstra òbra de compilacion e conservacion demòra utila.

Dins la glossopoesia contemporanèa, Libor Sztemon es una excepcion. Abans de morir del cancèr, aquel jove chèc se creèt dins un plamponh d'annadas un nombre de pas creire de lengas, amb las aisinas que li semblavan necessàrias: descripcion fonetica, morfologia, lexic, de còps tanben polissas. La descripcion de las lengas es generalament en anglés.

Èra temps de donar una nòva edicion, emai se la manca de tèmps nos butèt a ne far una censat identica: lo sol cambi es lo format de pagina.

Lo libre de Joan Francés Blanc. Las lengas de Libor Sztemon, es paregut dins la colleccion Lengas bastidas, dedicada a las lengas construchas. Coma totas las publicacions de las Edicions Talvera, es disponible a res-non-còst.

La lengo prouvençalo de Mistral

Se parla pas gaire de lenga dins l'Armana Prouvençau. Pasmens, tre la segonda annada, lo futur capolièr Mistral se pensa necessari de presentar sa vision de la lenga provençala. Lo tèxte es cortet, mas benlèu anóncia la decision de 1861 d'escriure lo Tresòr dau Felibritge (acabat de publicar en 1885).

La division de la lenga provençala en quatre parlars (marselhés, rodanenc, lengadocian e gascon) pòt estonar.

Mas se sap que Frederic Mistral siguèt pas jamai un dialectològ: son article “dialèite” dins lo Tresòr destria lo gascon parlat en Carcin de l'aquitan parlat a Bordèu...

Lo tèxte es cortet e, per illustrar lo pes de Mistral (que signa “lou felibre de Bello-Visto”) dins la redaccion de l'Armana, avèm apondut quauqueis autrei contribucions:

• lo calendièr de l'annada 1856
• de poèmas e tèxtes corts, coma Li grihet, dedicat a Aubanèu, Li mousco, un tèxte dedicat a Juli Canonge e Joan Rebol, un tèxte al promièr felibrilhon
• la rubrica necrologica, lo mortuorum de 1855
• d'estudis geografics e climatics: li terro-trèmo, la nevaiado de 1855
• un estudi biografic sus Felip de Girard
• d'assabers – informacion que Roumanille a dobèrt una librariá en Avinhon.

L'Armanac d'origina es disponible sus Gallica a l'adreça:

http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6353254g

Una version au format tèxte es disponibla sus lo site dau Ciel d'Oc a l'adreça:

http://www.cieldoc.com/libre/integral/libr0891.pdf

(recampa leis annadas 1855 a 1865).

Lo libre de Frederic Mistral. La lengo prouvençalo, es paregut dins la colleccion Mistralenc, dedicada a l'òbra de Mistral. Coma totas las publicacions de las Edicions Talvera, es disponible a res-non-còst.